1918-ci il may ayının 28-də öz müstəqilliyini bəyan etmiş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin milli hökumətinin tərkibində Daxili İşlər Nazirliyi yaradılmışdır. 1918-1920-ci illəri əhatə edən fəaliyyəti dövründə, nazirlik və onun tərkib hissəsi olan polis Azərbaycan dövlətinin formalaşmasında, milli maraqların qorunmasında mühüm rol oynamış, müstəqilliyin müdafiəsinin ön sıralarında olmuşdur.1920-ci il aprelin 27-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra SSRİ dövründə İttifaq Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyi sosialist quruluşuna uyğun, mahiyyətcə sinfi xarakter daşıyan orqan idi. Lakin buna baxmayaraq, həmin dövrdə Azərbaycanın daxili işlər orqanları cinayətkarlığa qarşı mübarizə, ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin qorunması sahəsində böyük təcrübə qazanmış, yüksək bilik və peşə hazırlığı əldə etmiş, respublikada asayişin, əmin-amanlığın keşiyində mətanətlə dayanmış, təşkilati cəhətdən möhkəmlənmişdir.
1941-45-ci illərdə faşizm ilə mübarizədə Azərbaycan polisinin 800 nəfərə yaxın əməkdaşı rəşadətlə vuruşmuş, qəhrəmanlıq, igidlik nümunələri göstərərək yüksək orden və medallara layiq görülmüşlər.
Ermənistan-Azərbaycan-Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başlandıqdan sonra Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə daxili işlər orqanlarının və Daxili Qoşunların şəxsi heyəti 932 şəhid vermiş, 681 əməkdaş isə əlil olmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə 460 nəfər polis əməkdaşı, 511 nəfər Daxili Qoşunların hərbi qulluqçuları şəhid olmuş, 67 nəfər daxili işlər orqanlarının əməkdaşlarına "Milli Qəhrəman" fəxri adı verilmiş, 86 əməkdaş "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, 247 əməkdaş isə müxtəlif orden və medallarla təltif edilmişdir.
18 oktyabr 1991-ci ildə “Azərbaycan Respublikasının Dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı qəbul edildikdən sonra Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyi keçmiş SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyindən çıxmış və həmin dövrdən suveren Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi kimi fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 iyun 2001-ci il tarixli Fərmanı ilə "Daxili İşlər Nazirliyinin Əsasnaməsi və strukturu" təsdiq edilmişdir.
Müstəqillik illərində Daxili İşlər Naziri vəzifəsini tutanlar:
- Xoyski Fətəli Xan İsgəndərxan oğlu (28.05.1918 – 17.06.1918)
- Behbudxan Cavanşir (17.06.1918 – 26.12.1918)
- Xasməmmədov Xəlil bəy (26.12.1918 – 16.06.1919)
- Usubbəyov Nəsib bəy Yusif oğlu (16.06.1919 – 22.12.1919)
- Hacınski Məmmədhəsən (22.12.1919 – 15.02.1920)
- Vəkilov Mustafa bəy (15.02.1920 – 28.04.1920)
- Sultanov Həmid Həsən oğlu (28.04.1920 – 01.06.1921)
- Bağırov Mircəfər Abbas oğlu (05.10.1921 – 22.05.1927)
- Rizayev Novruz Kərim oğlu (22.05.1927 – 10.07.1929)
- Yemelyanov Stepan Fyodoroviç (01.08.1929 – 05.02.1941)
- Yaqubov Mirteymur Ələkbər oğlu (06.03.1941 – 01.06.1943)
- Atakişiyev Ağasəlim İbrahim oğlu (10.07.1943 – 06.06.1953)
- Quskov Anatoliy Mixayloviç (08.08.1953 – 25.03.1954)
- Buliqa İvan Yefistovyeviç (30.04.1954 – 10.07.1956)
- Kərimov Əli Həbib oğlu (11.08.1956 – 05.02.1960)
- Məmmədov Xəlil Məmməd oğlu (03.11.1960 – 05.01.1965)
- Əlizadə Məmməd Əli oğlu (05.01.1965 – 19.03.1970)
- Heydərov Arif Nəzər oğlu (19.03.1970 – 20.07.1978)
- Vəliyev Cəfər Cəbrayıl oğlu (04.11.1978 – 06.04.1987)
- Məmmədov Aydın İsrafil oğlu (07.04.1987 – 09.05.1990)
- Əsədov Məhəmməd Nəbi oğlu (23.05.1990 – 18.11.1991)
- Kərimov Tofiq Mirzə oğlu (18.11.1991 – 20.02.1992)
- Əliyev Tahir Yunus oğlu (24.02.1992 – 25.05.1992)
- Həmidov İsgəndər Məcid oğlu (26.05.1992 – 16.04.1993)
- Allahverdiyev Abdulla Museyib oğlu (21.04.1993 – 25.06.1993)
- Novruzov Vaqif Yusif oğlu (07.07.1993 – 29.04.1994)
- Usubov Ramil İdris oğlu (29.04.1994)